Het Educatief  Centrum voor Natuur en Sterrenkunde vzw is de drijvende kracht achter het Observatorium Georges Lemaître - Bocholt. Ze werd als feitelijke vereniging opgericht op 28 oktober 2011. Het doel van het ECNS is jong en oud doen verwonderen over de natuurpracht om en boven ons heen. De opzet voor de oprichting van de vereniging ging echter nog verder. Het oorspronkelijke idee was dan ook het in de toekomst kunnen oprichten van een nieuwe sterrenwacht in Limburg, meer specifiek in Bocholt. De reden daarvoor is dat er slechts één publieke sterrenwacht in Limburg is, namelijk Cosmodrome in Genk. Natuurlijk kunnen we alleen maar blij zijn met deze volkssterrenwacht, maar de afstand was en is nog steeds de hoofdreden om ook voor de mensen van Noord-Limburg, sterrenkunde dichterbij en daarmee toegankelijker te maken.

 

Maar een sterrenwacht staat er niet op een dag, laat staan jaren. Er is in de eerste plaats veel geld voor nodig, de juiste locatie en de erkenning dat het de vereniging ook menens is. Het is daar dat de activiteiten van het ECNS een grote rol hebben gespeeld. Deze hebben namelijk gezorgd voor de doelen hiervoor vernoemd. Zoals de naam doet vermoeden, gaat het hier niet enkel over sterrenkunde, maar ook over natuur. Dit alles werd gedaan aan de hand van workshops zoals nestkastjes en insectenhotel bouwen, techniek, picknickzoektochten, kriebelbeestjes, waterraketten lanceren... Maar ook begeleide natuurwandelingen, voordrachten op scholen en cursus sterrenkunde hebben hun groot aandeel gehad in het aanbod van het ECNS. 

​

In 2012 werd 'Een MAANd onder de sterren' georganiseerd. Met een twaalftal verschillende activiteiten in een maand, had het ECNS de toon gezet voor een nieuw aanbod in sterrenkunde in Bocholt en omgeving. Nochtans zouden de activiteiten rond natuurbeleving tot 2010 het merendeel van de activiteiten opeisen, zonder de sterrenkundige activiteiten te minimaliseren natuurlijk. Want naast deze activiteiten, werd er vanaf de eerste dag hard gewerkt aan het idee om een sterrenwacht op te richten. Zo waren er reeds in 2012 effectief plannen om een sterrenwacht op te richten op de site van de Luysmolen aan de Belgische-Nederlandse grens in Bocholt. Het gedacht van op deze donkere plek een sterrenwacht met bezoekerscentrum op te kunnen starten ging over in concrete plannen die ook werden voorgelegd aan het schepencollege van Bocholt. Deze waren zeer enthousiast en zagen het opzet dus zitten. Helaas stak het ANB daar een stokje tussen, want er kon of mocht niets verbouwd worden aan de site van de Luysmolen, die in natuurgebied ligt.

 

Enkele jaren later deed er zich een nieuwe opportuniteit voor: de watertoren in het centrum van Bocholt. Op vraag van het gemeentebestuur zelf, ging het ECNS aan de slag om te kijken wat de mogelijkheden waren om deze watertoren, die niet meer gebruikt zou worden in de toekomst, kon worden omgebouwd tot sterrenwacht. Een half jaar lang werden er de nodige contacten gelegd, van architecten tot operators van de zendmasten, brandweer en meer. Het uiteindelijke plaatje zag er goed uit: het idee om van de watertoren een observatorium te bouwen kon bouwtechnisch. Maar voor het ECNS moest deze plek meer worden dan dat alleen. Met maar liefst 1.300m² aan nuttige oppervlakte stelde de vereniging  voor dat het de startplaats kon worden van het Bocholter toerisme, cultuur en vrije tijd. Helaas kreeg de vereniging het harde verdikt dat de plannen niet zouden worden verwezenlijkt en dat de toren zou worden afgebroken. Dit was een zeer zware domper omdat hetzelfde gemeentebestuur dat gevraagd had of het ECNS de watertoren kon gebruiken als sterrenwacht, een streep trok door een project dat op termijn niet meer gekost zou hebben dan het uiteindelijk laten afbreken ervan. Met de vereniging vonden vele mensen dat dit prachtige bouwwerk, dat tot de vaste waarde hoorde van het bouwkundig patrimonium van Bocholt, nooit had mogen worden afgebroken.

 

Gelukkig komt de wind ook af en toe uit een andere hoek waaien en kwam er in 2018, na de vraag van het ECNS om actief na te denken over een geschikte locatie voor een sterrenwacht in Bocholt, uit een nieuw fris gemeentebestuur het aanbod om de sterrenwacht op te richten op het dakterras van het jeugd- en cultuurhuis De Steen achter het gemeentehuis in Bocholt. Na de nodige vaststellingen op het dak zelf heeft het ECNS hiermee ingestemd en begon het met de praktische uitwerking op papier te zetten. Na een voorstelling hiervan aan het gemeentebestuur, werd op 16 februari 2019 het startschot gegeven voor het oprichten van een sterrenwacht in Bocholt. Hoe de sterrenwacht zelf tot stand is gekomen, kunt u verder lezen op deze pagina. 

​

Het ECNS is dus zoals gezegd de drijvende kracht van de sterrenwacht. De vereniging zal nog steeds activiteiten organiseren zoals ze dit tot nu heeft gedaan. Het aspect natuur zal door de komst van de sterrenwacht in 'gewicht' verliezen omdat de werking van deze laatste natuurlijk enorm veel tijd opslorpt. Uiteindelijk was dit dus ook het doel van het ECNS. Niettegenstaande hoopt de vereniging dat mensen nog steeds verwonderd blijven over de levende natuur rondom ons en deze met zorg zal behandelen voor onze toekomstige generaties.